Multiple Sclerose Centrum
Noord Nederland

ONDERZOEKERS – Hilmar van Weering, Sharon Brouwer, Wia Baron, Bart Eggen en Jan Meilof

PROJECT: De effectiviteit van momenteel beschikbare medicatie voor met name progressieve MS is beperkt. Dit wordt deels veroorzaakt door de nog onbekende onderliggende mechanismen die het ontstaan van de MS laesie(s) en ziekte progressie veroorzaakt. Het bestuderen van het ziekteproces in cellen van mensen met MS zal inzicht verschaffen in cel-intrinsieke processen die bijdragen aan de ziekte.
Met behulp van de recent ontwikkelde geïnduceerde Pluripotente Stamcel (iPS) technologie, kunnen we cellen vanuit bloed programmeren tot iPS-cellen. Deze iPS cellen kunnen vervolgens weer gedifferentieerd tot cellen van het centrale zenuwstelsel en worden gekweekt in een MS-specifieke micro-omgeving om zo te worden gebruikt voor het modelleren van MS in een kweekschaal. Deze grensverleggende methode is zeer geschikt om ziektemechanismen te onderzoeken en om screening van nieuwe therapeutische strategieën te vergemakkelijken. In dit project, gefinancierd door Stichting MS Research en mogelijk gemaakt door de Vriendenloterij, hebben we een door MS-patiënten verkregen iPS-biobank (MSiPS biobank) opgezet, die bestaat uit een unieke verzameling goed gekarakteriseerde iPS-cellijnen van mensen met MS en relevante controles. Dit zal resulteren in een wezenlijke versnelling van de voortgang bij het ontwikkelen van nieuwe therapeutische middelen voor (progressieve) MS.
De MSiPS cellijnen in deze biobank kunnen door onderzoeksgroepen over de hele wereld worden aangevraagd. Wij hopen dat met deze faciliteit het onderzoek naar MS in een stroomversnelling komt.

Financiële bijdrage van Stichting MS Research  (16-972) en dankzij de deelnemers van de Vriendenloterij

ONDERZOEKERS – vacature, Wia Baron, Elga de Vries en Bart Eggen

PROJECT:

Financiële bijdrage van Stichting MS Research  (22-1162)

ONDERZOEKERS – Susanne Kooistra, Wia Baron, Bart Eggen en Jan Meilof

PROJECT: Wat is de precieze oorzaak van myelineafbraak in multiple sclerose en waarom blijft myelineherstel na myelineafbraak soms uit? Het MS Centrum Noord Nederland gaat deze MoveS Inspiratiebeurs gebruiken voor de beantwoording van bovenstaande vragen. Hiervoor gaan we nieuwe preklinische MS-modellen ontwikkelen, waarin we de processen m.b.t. myelineafbraak en myelineherstel kunnen nabootsen en bestuderen.

Mini-hersenen of organoïden, die zijn gemaakt vanuit cellen van mensen met (de verschillende beloopsvormen van) MS, is zo’n onderzoeksmodel. Organoïden zijn kleine bolletjes cellen met een diameter van ongeveer 1-2 mm. Ze zijn opgebouwd uit de cellen van de donor met de specifieke MS beloopsvorm, waardoor ze dezelfde bijzondere ziektekenmerken bevatten. Met dit model bestuderen we de interactie tussen de verschillende cellen en de processen die een rol spelen bij myelineafbraak en herstel. Het tweede modelsysteem is het ‘hersenweefsel in kweek’ model.  In deze ‘hersenweefselplakjes’ kunnen we heel gericht bepaalde cellen verwijderen of veranderen, waardoor we de aangetaste hersengebieden zoals die voorkomen bij mensen met MS kunnen nabootsen en er MS-weefselplakjes ontstaan.
Na afloop van dit project verwachten we een unieke en gestandaardiseerde verzameling van preklinische MS-modellen in handen te hebben die de ziektekenmerken en ziekteprocessen van MS voor en na myeline afbraak beter weerspiegelen.

Beide modellen kunnen gebruikt worden om nieuwe strategieën te ontwikkelen voor de behandeling van MS en het testen van kandidaat-medicijnen. Met deze natuurgetrouwe preklinische MS-modellen verwachten we een belangrijke stap vooruit te zetten in de vertaalslag van laboratoriumonderzoek naar patiënt en zo een MS-vrije wereld dichterbij te brengen.

Dit project is mogelijk gemaakt door de inspiratiebeurs van MoveS