Plastic

Misschien herken je dit wel: je loopt op de afdeling groente en fruit van de supermarkt en je ziet tot jouw afgrijzen dat komkommers en winterwortels verpakt zijn in plastic. En ik bedoel dus niet 5 winterwortels samen in een plastic zak. Nee, iedere winterwortel in zijn eigen plastic jasje, zoals Greenpeace het zo mooi formuleert. Ik koop ze uit principe niet, want ik vind deze manier van verpakken verspillend en totaal onnodig. Mijn enige schraal troostende gedachte bij het verlaten van de supermarkt is dat gelukkig een steeds groeiend aantal huishoudens het verpakkingsplastic sorteert en apart verzamelt voor recycling.

Op mijn werk, lijken mijn principes wat betreft het gebruik van overtollig plastic overboord te zijn gegooid. Een uurtje werken in het kweeklaboratorium leidt tot een flinke stapel plastic afval. Alle spullen die ik gebruik bij het kweken van cellen zijn van plastic én zijn verpakt in plastic. Iedere pipet en elk kweekschaaltje zit steriel verpakt in zijn eigen plastic jasje, net zoals die komkommers en winterwortels in de supermarkt.
Toch moet u van mij aannemen dat deze manier van werken voor kweeklaboratoria op dit moment zonder meer de efficiëntste en veiligste manier is om cellen over een lange periode schoon in kweek te houden met een minimaal risico op infecties met bacteriën, virussen of gistcellen. De vloeistof (“het medium”) van elk kweekbakje met cellen moet om de dag ververst worden om afvalstoffen te verwijderen en om nieuwe voedingsstoffen toe te dienen; iedere keer is dat weer een precair moment waarbij een infectie op de loer ligt ! Dan moet je, werkend in een half open steriele kast, volledig kunnen vertrouwen op de steriliteit van iedere, daartoe apart verpakte, pipet. U begrijpt, hoe ouder de celkweek, hoe kostbaarder en hoe groter de paranoia van de ‘celkweker’ voor infecties.  Als je celkweek toch geïnfecteerd raakt, betekent dat gewoon weggooien en opnieuw beginnen. Soms zelfs letterlijk uithuilen en opnieuw beginnen. Waardevol materiaal en kostbare tijd is dan verloren gegaan.
Elke keer schrik ik toch weer van de grote hoeveelheid plastic die ik en mijn collega’s bij het kweken van cellen gebruiken en weggooien. Een enigszins geruststellende en gewetensussende gedachte is dat wij bij de afvoer van al dat plastic toch in ieder geval een kleine bijdrage leveren aan milieubehoud door consciëntieus en zorgvuldig dit schone (verpakkings) plastic te scheiden van het chemisch-verontreinigde, vuile plastic.

Met deze vooronderstelling, ben ik voor deze column toch eens het lot van ons schone plastic gaan na lopen. Ik kwam er zodoende achter dat onze facilitaire dienst 2 keer per week alle schoon-plastic-afvalbakken van ons 13 verdiepingen hoge gebouw, met vele laboratoria, leegt en verzamelt in een container met een inhoud van 24 kuub. Na ongeveer 4 weken is deze container vol en dan komt er een bedrijf die de volle container haalt en er weer een lege neerzet die wij wederom vullen met plastic. Elke maand weer, wat resulteert in ongeveer 10.000 kg plastic per jaar. Niemand van de facilitaire dienst kon mij vertellen wat er daarna met ons schone plastic precies gebeurt.
Het afvalverwerkingsbedrijf gaf uitkomst en hun antwoord op mijn vraag naar het lot van ons schone plastic was ronduit verbijsterend: het blijkt dat ons schone plastic afval wordt aangeleverd in de container waarin ook ons verontreinigd plastic afval zit! Hierdoor wordt ons keurig gescheiden schone plastic door het afvalverwerkingsbedrijf terug geschaald tot vervuild plastic. Ons schone plastic kan hierdoor niet gerecycled worden, maar moet worden verbrand. Navraag bij de afvalverwerker leerde mij het volgende: het verbranden van afval is de duurste manier van afvalverwerking en het zorgvuldig scheiden van afval is dus niet alleen goed voor het milieu maar ook kostenbesparend. Al die jaren zijn de ” idealistische” inspanningen en de discipline van mij en mijn collega’s om ons schone plastic te sorteren eigenlijk volledig zinloos geweest, een zeer demotiverende conclusie.

Mijn grote teleurstelling en heftige verontwaardiging hebben een Greta Thunberg in mij doen ontwaken. Volgende week ga ik een afspraak maken met onze facilitaire dienst en zal ik mijn uiterste best doen om met hen in het nieuwe jaar tot nieuwe, eenduidige afvalscheiding- en transport afspraken te komen, zodat de plastic scheidingsinspanningen van mij en mijn collega’s weldegelijk een milieu vriendelijk resultaat opleveren.  Wordt vervolgd.