Een vruchtbare samenwerking tussen wetenschappers van het Universitair Medisch Centrum Groningen en het Nederlands Herseninstituut te Amsterdam heeft geleid tot een interessante publicatie over de diversiteit van MS. Deze diversiteit wordt nog altijd niet goed begrepen: waarom verloopt het ziekteproces bij sommige mensen met MS heel snel, terwijl andere jarenlang met relatief milde symptomen door het leven gaan?

Voor deze studie is gebruikgemaakt van een groot aantal bestaande en nieuwe datasets van hersendonoren bij de Nederlandse Hersenbank voor Multiple Sclerose (NHB-MS) en de Netherlands Neurogenetics Database (NND). Deze datasets bevatten informatie over de schade in de hersenen van de donor, het wel of niet aanwezig zijn van immuun cellen, genetische informatie en het klinische verloop en medicijngebruik van de donoren.

Met een statistische procedure is er gezocht naar de samenhang tussen al deze gegevens. Eerst zijn patronen gezocht in gegevens over de hoeveelheid en het type beschadigingen in de hersenen. Vervolgens hebben de onderzoekers gekeken of de gevonden patronen ook samenhang vertoonden met andere bevindingen in het hersenweefsel (bijvoorbeeld de aanwezigheid van bepaalde immuuncellen), met de klinische uiting van de ziekte en met de genetische achtergrond van de donor. Eén van de bevindingen was bijvoorbeeld dat bepaalde patronen van hersenbeschadigingen geassocieerd zijn met een ernstiger ziektebeloop. “Er wordt veel onderzoek gedaan met weefsel van de hersenbank. De uitkomst van deze studie maakt het mogelijk voor andere wetenschappers om hun bevindingen te koppelen aan onze data en patronen”, aldus Inge Holtman, een van de betrokken onderzoekers. De hoop is dat dit kan helpen om toekomstige bevindingen in het grotere geheel te plaatsen om zo de diversiteit van MS te leren doorgronden. Dat laatste is belangrijk: meer inzicht in waarom en hoe MS per patiënt verschilt, zal de diagnose en behandeling voor patiënten ten goede komen.

Dit soort onderzoek is alleen mogelijk doordat MS-patiënten en gezonde mensen hun hersenen doneren aan de Nederlandse Hersenbank. De onderzoekers zijn hen dan ook zeer dankbaar. “Het is ongelooflijk belangrijk en dapper dat deze mensen dat hebben gedaan”, aldus Inge Holtman. Dit onderzoek is uitgevoerd door Aletta van den Bosch, Jörg Hamann, Nina Fransen, Joost Smolders, Inge Huitinga van het Nederlandse Herseninstituut, en Alyse de Boer, Nienke Mekkes, Eric Hoekstra, Ekaterina Dagkesamanskaia en Inge R. Holtman van het UMCG.
Het onderzoek is gepubliceerd in Acta Neuropathologica. https://link.springer.com/article/10.1007/s00401-024-02742-w